به گزارش همشهری، دیروز صبح پذیره‌نویسی عمومی چهارمین بورس ایران از ساعت 8 در شعب منتخب بانک ملی انجام شد اما به‌دلیل اینکه تعداد محدودی سهام برای مردم درنظر گرفته شده بود و از قبل بخش زیادی از این سهام به نهاد‌های مالی در بازار سرمایه و سرمایه‌گذاران حقوقی فروخته شده بود تعداد زیادی از متقاضیان موفق به خرید سهام بورس انرژی نشدند.پیش از این 60 درصد از سهام بورس انرژی به نهاد‌های مالی، 20 درصد آن به شرکت‌های فعال در حوزه نفت و نیرو و فقط 20 درصد از سهام این شرکت به مردم اختصاص یافته بود.
سازمان بورس و اوراق بهادار برای هر شخص حقیقی و حقوقی حداکثر 7500 سهم معادل 750 هزار تومان درنظر گرفته بود یعنی هر نفر براساس سهمیه فقط می‌توانست این میزان سهام خریداری کند. اما براساس اطلاعات میدانی به دست آمده دیروز صف‌های طولانی جلوی شعب منتخب بانک ملی تشکیل شد و در نهایت فقط تعداد کمی موفق به خرید سهام بورس انرژی شدند به‌طوری که در برخی شعب فقط 3 تا 5 نفر سهام بورس انرژی را خریداری کردند.
خبرگزاری مهر در این باره گزارش داد: پذیره‌نویسی بورس انرژی در 46 شعبه منتخب بانک ملی در حالی به اتمام رسید که برخی از شهروندان از یک شب پیش در صف خرید سهام بورس انرژی بودند. در مقابل برخی از شعب بانک ملی در مرکز شهر تهران صف‌های طولانی و پرازدحامی برای خرید سهام بورس انرژی تشکیل شده بود، مانند همان صف‌هایی که برای خرید سکه بانکی تشکیل می‌شد.یکی از متقاضیان خرید سهام بورس انرژی گفت: عوامل بانک فرم‌های مربوطه را از متقاضیان دریافت کردند اما به‌دلیل محدود بودن سهام، فقط تعدادی از آنها را برای خرید به داخل شعبه راه دادند.
بر همین اساس و به‌دلیل احتمال بروز تخلف مدیر امور بورس‌های سازمان بورس در گفت‌وگو با خبرگزاری‌ها ی مهر، فارس و ایرنا دلیل اعتراض‌های مردمی در پذیره‌نویسی سهام بورس انرژی را انعطاف‌ناپذیری سیستم بانکی دانست و گفت: اگر اعتراض‌ها وارد و اشکالات اساسی وجود داشته باشد امکان ابطال پذیره‌نویسی سهام بورس انرژی و پذیره‌نویسی مجدد آن وجود دارد.وی در برابر این سؤال که با توجه به فروش اندک برخی از شعب بانک ملی به تعداد محدودی از متقاضیان، آیا امکان ابطال این پذیره‌نویسی که با اعتراضات گسترده مردم همراه بود، وجود دارد یا خیر؟ پاسخ داد: اگر اعتراض‌ها وارد و اشکالات اساسی در آن وجود داشته باشد سازمان بورس به‌عنوان ناظر اختیار دارد آن را رفع کند. رفع مشکل هم می‌تواند با ابطال پذیره‌نویسی و انجام دوباره آن همراه باشد. اما این موضوع نیاز به بررسی و محرز شدن تخلف دارد. بنابراین اگر تخلف یکی از شعب محرز شود و نوع آن هم معلوم باشد و به این نتیجه برسیم که فرایند پذیره‌نویسی قابل اتکا نیست اقدام به ابطال کل پذیره‌نویسی خواهیم کرد.
جای خالی سازمان بازرسی
در همین رابطه خبرگزاری مهر در خبری تعجب‌برانگیز و تأیید نشده اعلام کرد: با وجود حضور بازرسان سازمان بورس در شعب عرضه‌کننده سهام بورس انرژی، در حالی بانک ملی سهام آن را به نیابت از کارکنان خریداری کرد که جای خالی سازمان بازرسی کل کشور در این ماجرا تأمل‌برانگیز است.براساس این گزارش، بانک ملی سهام بورس انرژی را به نمایندگی از کارکنان خود خریداری کرده که اگر این اتفاق افتاده باشد، بر خلاف سیاست‌های اصل 44 بوده و اقدامی غیرقانونی تلقی می‌شود.
در این شرایط، بانک ملی با خرید سهام بورس انرژی به میزان ذکر‌شده به نیابت از کارکنان خود می‌تواند به‌عنوان هیأت‌مدیره بورس انرژی تعیین شود. در عین حال علی صالح‌آبادی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اینکه بسیاری از مردم با وجود آنکه از صبح زود در صف ایستاده بودند، نتوانستند سهام بورس انرژی را خریداری کنند را طبیعی دانست و گفت: در پذیره‌نویسی عمومی بورس انرژی تقاضا چندین برابر عرضه بود و طبیعی است که در چنین شرایطی، برخی افراد نتوانند سهام این شرکت را خریداری کنند.
سهام بورس انرژی به جیب چه کسانی رفت؟
در همین رابطه خبرگزاری فارس در گزارشی با این عنوان که سهام بورس انرژی به جیب چه کسانی رفت؟ نوشت: نحوه پذیره‌نویسی 42میلیون سهم بورس انرژی دیروز کسانی را که در سرمای زمستانی و در ساعات طولانی شب تا صبح در صف‌های طویل پشت در شعب بانک ملی منتظر خرید این سهام بودند را حیرت زده و عصبانی کرد.سهامداران عمده و حقوقی بورس انرژی بخش عمده این سهام را از قبل خریداری و تقسیم کرده بودند و 42 میلیون سهام ناقابل نیز برای مشارکت مردمی درنظر گرفته شد تا بدین‌ترتیب بورس انرژی سهامی عام شود.چشم‌انداز خوب فعالیت این شرکت و پیش‌بینی استقبال چشمگیر از این سهم، سازمان بورس را به فکر سهمیه‌بندی برای خرید انداخت و قرار شد هر متقاضی حقیقی از پذیره‌نویسی بورس انرژی 7 هزار و 500 سهم داشته باشد.
46شعبه در سراسر کشور برای این کار درنظر گرفته شد که اگر سهام قابل عرضه به‌طور مساوی بین شعب بانک‌های اعلام شده تقسیم می‌شد باید دیروز هر شعبه یک میلیون و 50 هزار سهم عرضه می‌کردند.
براساس این گزارش اگر هر شعبه بانک ملی اقدام به عرضه یک میلیون و 50 هزار سهم با سقف 7 هزار و 500 عدد می‌کرد باید 140 نفر از متقاضیان ابتدای هر صف تشکیل شده مقابل ۴۰ شعبه بانک ملی در کشور صاحب سهام بورس انرژی می‌شدند اما آنچه در عمل اتفاق افتاد حیرت‌آور بود.
گزارش‌های میدانی از تشکیل صف‌های طولانی پشت درهای بانک ملی
مشاهدات عینی خبرنگار همشهری در باره پذیره‌نویسی بورس انرژی حاکی از آن است که در شعبه بانک ملی میدان هفت تیر برخی از شهروندان از ساعت 10:30 دقیقه شب قبل در صف‌های خرید بورس انرژی ایستاده بودند و با وجود تهیه یک فهرست 250 نفره نهایتا فقط یک نفر در این شعبه موفق به دریافت سهام بورس انرژی شده است.در همین رابطه علیرضا شیخی که صبح زود در شعبه هفت تیر بانک ملی حاضر شده بود به همشهری گفت: در ساعت 6.30 دقیقه برای خرید سهام بورس انرژی به شعبه هفت تیر بانک ملی مراجعه کردم اما در فهرست اسامی که پشت در بانک برای خرید سهام تهیه شده بود در ردیف 118 قرار گرفتم.
وی با بیان اینکه تا ساعت 8 صبح این فهرست به 250 نفر رسید افزود: در ساعت8 درهای بانک روی پذیره نویسان باز شد و در نهایت 60 نفر را به داخل شعبه راه دادند و فرم‌های مربوطه را برای طی مراحل اداری در اختیار متقاضیان قرار دادند اما درحالی‌که نفر اول و دوم لیست که از ساعت 10:30 دقیقه شب گذشته در صف ایستاده بودند در حال پرکردن فرم‌های خود بودند یکباره اعلام شد که سامانه معاملات بسته شده و انجام پذیره‌نویسی به پایان رسیده است.وی افزود: از میان فهرست 250نفره‌ای که در این شعبه تا ساعت 8 به ثبت رسیده بود فقط یک نفر موفق به دریافت سهام شد و به‌نظر می‌رسید که فرم‌های مربوط به پذیره‌نویسی از قبل توسط متصدیان بانک به دوستان و آشنایانشان اختصاص یافته بود.
خبرگزاری فارس هم در یک گزارش میدانی از میدان امام حسین گزارش داد:صبح دیروز قریب به 600 نفر پشت در بانک ملی شعبه امام حسین به صف شدند و ساعت‌ها در سرما لرزیدند تا بالاخره ساعت 8 صبح درهای بانک به روی متقاضیان باز شد اما با گذشت کمتر از نیم ساعت اعلام شد پذیره‌نویسی این بانک به پایان رسیده است اما جالب این بود که فقط 3 نفر ابتدای صف موفق به خرید سهام شده بودند و از سرنوشت بقیه سهام اثری نبود، چهارمین نفر از این صف می‌گفت از ساعت 4 بعداز ظهر دیروز پشت در بانک منتظر خرید پذیره‌نویسی سهام بورس انرژی بوده است.
